Genel olarak çeviri sürecinde üç adım bulunur ve bunlar çeviri, redaksiyon ve teslim süreçleridir. Genel olarak diyoruz çünkü yüksek kelime hacimli çeviri projelerinde nihai ürünün en yüksek kalitede olmasını sağlamak için ek bir adım eklemek genellikle akıllıca olacaktır.
Bu son adım, çeviri endüstrisinde QA veya Kalite Değerlendirmesi olarak bilinir.
Çeviri Kalite Değerlendirmesi nedir?
Çeviri kalitesini değerlendirmesi, çevrilmiş içeriğin kaynak materyalle karşılaştırıldığında doğruluğunu, kabul edilebilirliğini ve okunabilirliğini ölçmek için sistematik olarak değerlendirilmesidir. Nihai çıktının amaçlanan hedeflere ve hedef kitleye uygun olmasını sağlamak için çeviri hizmetleri alanında kritik bir sürece işaret eder. Çeviri kalitesi salt dilsel doğruluğun ötesine geçer ki bu da çevrilen metnin kültürel nüanslarını, bağlamını ve genel tutarlılığını kapsar.
Değerlendirme süreci, dilbilgisi, terminoloji ve akıcılık gibi faktörleri inceleyen dilbilimciler ve uzmanlar tarafından titiz bir incelemeyi içerir. Sonuçta çeviri kalitesi değerlendirmesi, bir çevirinin hedef kitlenin beklenti ve standartlarını karşılarken kaynak mesajı başarılı bir şekilde aktarıp aktarmadığının belirlenmesinde çok önemli bir rol oynar.
Çeviri Kalitesi Değerlendirmesi Neden Önemlidir?
Çeviri Kalitesi Değerlendirmesinin gerekliliği, dil veya çeviri desteğinin gerekli olduğu kapsamlı projelerde belirgin hale gelir. Tek bir belge içerisinde bile belirli bölümler çeviri seçimlerinde farklılıklara yol açabilir. Dil, doğası gereği incelikli olduğundan, tek bir kelime veya kelime öbeği için birden fazla çeviri yöntemi gerekebilir.
Bu yorumlar sübjektiftir ve aynı proje üzerinde çalışan editörler arasında farklılık gösterebilir. Bu tür farklılıklar çevrilen hedef belgelerde tutarsızlıklara yol açabilir. Çeviri kalitesi değerlendirmesi, çok önemli bir kalite kontrol mekanizması olarak hareket ederek çevirilerin doğru, tutarlı kalmasını ve projenin tüm bölümlerinde amaçlanan mesajla uyumlu olmasını sağlamaya yardımcı olarak genel kaliteyi ve tutarlılığı artırır.
Çeviri Kalitesini Değerlendirmenin 3 Adımı
Yüksek kaliteli çevirilerin sağlanması, dil engellerinin etkili bir şekilde aşılmasında çok önemlidir. Aşağıdaki bölümlerde, çeviri kalitesini değerlendirmeye yönelik üç temel adımı ayrıntılarıyla anlatarak çeviri kalitesi değerlendirme sürecini detaylı olarak ele alacağız. Terim tabanıyla tutarlılığın sürdürülmesinin doğruluk ve kabul edilebilirliğe nasıl katkıda bulunduğunu inceleyerek, çeviri endüstrisindeki katı kalite standartlarını korumada diller arası uygulamanın önemine ışık tutacağız.
Kalite Değerlendirme Sürecinin Açıklanması
Kalite Değerlendirme adımında çeviri kalitesini değerlendirmek ve tutarsızlıkları tespit etmek, doğru terimlerin kullanıldığından emin olmak, yazım ve noktalama işaretlerini kontrol etmek, birden fazla boşluk, biçimlendirme hatası ve tekrarlanan sözcükleri kontrol etmek için bilgisayar uygulamaları kullanılır. Tutarsızlıkların çoğu, metin boyunca tekrarlanan bölümleri içeren büyük bir çeviri projesinde birden fazla dilbilimcinin yer alması durumunda ortaya çıkar.
Bildiğimiz gibi, tek bir kelimenin (ve tabii ki bütün bir cümlenin) birden fazla farklı çevirisi olabilir; bu nedenle, bir proje üzerinde birlikte çalışan iki editörünüz varsa, her editörün farklı bir versiyon kullanması ihtimaller dahilindedir.
Kalite Değerlendirmesi
Kalite Değerlendirmesinden sorumlu kişi, üzerinde çalışılan metin söz konusu olduğunda doğru formata ve en doğru seçeneğe karar veren kişi olacaktır: projenin tüm bölümleri boyunca tutarlılığın sağlanmasından sorumlu olan kişidir. Çeviri sürecinin bu son adımı, müşteriye tutarlı bir nihai ürün sunulmasını sağlayacaktır.
Terim Veri Tabanına Sadık Kalmak
Doğru terminolojinin kullanıldığından emin olmak da büyük önem taşır ve bu genellikle Kalite Değerlendirme araçları kullanılarak yapılır. Bu araçlar, projenin terim veri tabanına göre uygun şekilde kullanıldığının doğrulanmasına yardımcı olur.
Çevirmenlerin bir çeviri üzerinde çalışırken terim verim tabanına kolayca erişebildikleri doğrudur, ancak kaynak metnin karmaşık seviyesini belirlemeye çalışırken bazı terimleri gözden kaçırma olasılıkları da her zaman vardır.
Bu nedenle Kalite Değerlendirme sürecinde terim veri tabanının doğru şekilde kullanıldığından emin olması için son bir inceleme yapılır.
Çeviri Kalitesini Etkileyen Parametreler
1. Anlam:
Çeviri kalitesinin en önemli kriteri, metnin anlamının kaynak dilden hedef dili anadili olarak konuşan kişiye doğru bir şekilde iletilmesidir. Yüksek kaliteli bir çeviri, bağlamı, tonu ve nüansı koruyarak amaçlanan mesajı aslına sadık bir şekilde yakalamalıdır. Bu, hem kaynak hem de hedef dillerin yanı sıra konunun derinlemesine anlaşılmasını gerektirir.
2. İfade etme:
Kelime seçimi ve çevirinin genel ifadesi çok önemlidir. Yalnızca orijinal metnin anlamını doğru bir şekilde aktarmakla kalmayıp aynı zamanda hedef dilde doğal bir şekilde akan bir çevirinin hazırlanmasını gerektirir. Bu dengeyi sağlamak için dilsel ustalık, kültürel farkındalık ve keskin bir üslup anlayışı esastır.
3. Hatalar:
Çeviri, dilbilgisi, yazım veya yazım hataları olsun, hatalardan arınmış olmalıdır. Hatalar anlamı bozabilir ve bazıları çevrilen içeriğin profesyonelliğine zarar verebilir.
4. Tutarlılık:
Çeviri boyunca tutarlılığı korumak çok önemlidir. Buna terminoloji, stil ve biçimlendirmedeki uyum da dahildir. Tutarlılık, çevirinin istikrarlı ve tek bir parça olarak okunmasını sağlayarak genel kalitesini ve okunabilirliğini artırır.
Çeviri kalitesi yönetimi neden ustalık gerektirir?
Çeviri kalitesi yönetimi, çeşitli doğal zorluklar nedeniyle karmaşık bir süreç haline gelebilir. İlk olarak, diller dinamiktir ve bağlam, çeviri seçimlerini önemli ölçüde etkileyebilir, bu da tutarlılığın korunmasını zorlaştırır. Ayrıca çeviri özneldir ve çevirmenler arasında farklılık gösterebilen kişisel yorumları ve dilsel nüansları içerir.
Ayrıca, sıkı teslim tarihleri ve bütçe kısıtlamaları, tam çeviri kalitesi güvencesi için gerekli olan kapsamlı inceleme ve düzenleme süreçlerini tehlikeye atabilir. Son olarak, dilin ve sektöre özgü terminolojinin sürekli gelişimi, sürekli adaptasyonu gerektirir. Bu zorlukların üstesinden gelmek, sürekli olarak yüksek kaliteli çeviriler elde etmek ve sürdürmek için dil uzmanlığı, teknoloji entegrasyonu ve etkili proje yönetiminin bir kombinasyonunu gerektirir.
Bir çevirinin anlatım kalitesini değerlendirmek
Bir çevirideki ifadenin kalitesini değerlendirmek incelikli bir iştir ve genellikle en iyi şekilde, kendi dilleri hakkında sezgisel bir "hisse" sahip olan anadili konuşanlar tarafından gerçekleştirilir. Genel olarak anadili konuşanlar neyin iyi ifadeler olduğu konusunda fikir birliğine varma eğilimindedir.
Bununla birlikte, dilsel tercihler farklılık gösterebilir. Bazı zamanlarda bir dilbilimci bir söylemi iyi ifade edilmiş bulurken, bir başkası bunun biraz tuhaf olduğunu düşünebilir.
Bu tutarsızlık, kişisel çağrışımlardan ve yaşam deneyimleri yoluyla oluşan kelime ve ifadelere olan bağlılıklardan kaynaklanmaktadır. Farklı geçmişlerimiz, farklı dilsel tercihlerle sonuçlanır ki bu da bir dilbilimcinin ifadeleri doğal olmayan bir şekilde algılamasını, diğerinin ise tamamen kabul edilebilir bulmasına yol açabilir.
Bu farklılıklar bireysel kelime seçimi tercihlerini yansıtır ve çeviri değerlendirmesinin öznel doğasını gösterir.
Yazım ve Dilbilgisi Denetimi Yapma
Açıkçası, makine çevirisi kullanan herhangi bir projenin kalite değerlendirme sürecinin azami derecede önemli bir parçası, yazım ve dil bilgisi denetimi yapmaktır.
Muhtemelen bu kontrolü gerçekleştirmenin en kolay yolu, metni bir MS Word dosyasında açmak ve dil bilgisi ve yazım denetimini orada çalıştırmaktır. Bu kontrol neredeyse gereksizdir çünkü metin zaten incelenmiş ve çeşitli dilsel adımlardan geçmiştir; ancak tercüme edilmiş nihai belgenin müşteriye teslim edildiğinde %100 doğru olması zorunludur.
Yüksek Kaliteli, Doğru Çeviriler Üretmek
Çevrilen belgenin Kalite Değerlendirmesinin yapılması, nihai ürünün tutarlı ve uyumlu olmasını ve biçimlendirme veya yazım hatalarının bulunmamasını sağlar. Tüm bu katı testleri geçen herhangi bir metnin okunması ve anlaşılması kolay olacaktır ve sonuçta hepimizin tercüme edilmiş belgelerimizle uğraştığı nokta da bu değil mi? Tutarlı, doğru tercüme edilmiş belgeler sonuçta mutlu ve sadık müşteriler anlamına gelir!