Çeviride segmentasyon, kaynak metni çeviri için daha küçük birimlere ayırma işlemidir. Bu birimler, seçili dil çiftine göre çeviri hafızaları oluşturmak ve bunları düzenlemek için bir temel işlevi gören belirli segmentasyon kurallarıyla ayarlanır. Sistemler, bu kuralları tanımak için “öğrendikçe” ve kurallar çeviri iş akışı sırasında otomatik olarak uygulandıkça söz konusu kurallar sayesinde çeviri otomasyonunda gelişme kaydedilecektir.
Segmentasyon Neden Önemli?
Bilgisayar destekli çeviri (CAT) araçlarının sayısındaki artışla birlikte çevirmenler, gözden geçiren kişiler ve dış kaynak kullanıcıları otomasyon aracılığıyla çeviriyle ilişkili görevler için gereken süreyi önemli ölçüde azaltan yazılımlara erişim imkânı elde etmiştir. Segmentasyon, çevirmenin çeviri sürecine başlamasından önce kaynak metnin geçtiği ilk adımlardan biridir.
Kaynak metin, segmentasyon ile segmentler olarak adlandırılan çeviri birimlerine bölünür. Bu segmentler şunları içerebilir:
Sözcük grupları,
Paragraflar,
Madde işaretleri,
Tanımlar,
Başlıklar vb.
Segmentler, belirli segmentasyon kurallarına göre otomatik olarak üretilir. Belirli bir proje veya müşteri için bir çeviri belleğinin (TM) oluşturulmasına ve özelleştirilmesine yardımcı olurlar. Segmentasyon, hâlihazırda çevirisi yapılmış içeriklerin ileride kullanılabilmesi için temel bir kurulumdur.
Üretilen segmentler sayesinde çevirmenin ve gözden geçiren kişinin işi de kolaylaşır. Yüksek hacimli bir projede odağı sürdürmek ve çevrilmiş bir segmentin tam metnini hatırlamak zor olabilir. Segmentasyon ve çeviri belleğinde depolama, önceden çevrilmiş segmentleri kaydederek bu tür çeviri sorunlarını ortadan kaldırabilir.
Segmentasyon ve hâlihazırda çevrilmiş segmentlerden gelen TM sonuçları sayesinde CAT aracı, mevcut çeviriyi tam olarak aynı (otomatik doldurma) veya kısmi içeriğin otomatik olarak değiştirileceği bağlama yerleştirecektir. Bunu mümkün kılan, belirli eşleşme çerçevelerinde (ör. %100 eşleşme, %95-99 eşleşme gibi) eşleşmeler üreten bir eşleştirme sürecidir.
Segmentasyon Kuralları Nelerdir?
Segmentasyon kuralları her projeye ayrı olarak ayarlanabilir. Proje oluşturulduğunda CAT aracı, kullanıcının önceden yapılandırılmış segmentasyon kurallarını mı kullanacağını ya da özel kurallar mı belirleyeceğini kararlaştıracağı bir seçenek sunar.
Segmentasyon kurallarının arkasındaki mantık değişiklik gösterebilir. Tanımlanan kurallarının tümü bir SRX dosyasında depolanır. Kurallara istisnalar da belirlenebilir.Bazı yaygın kullanılan kurallar şöyledir:
Her segment “nokta” işaretiyle biter
Her segment herhangi bir noktalama işaretiyle biter
Paragraf sonundan sonra (zorunlu son) otomatik olarak yeni bir segment oluşturulur
Kaynak metin göz önüne alındığından segmentasyon, içeriğin yapısına göre de yapılabilir. Örneğin, yazılım için dizge tabanlı segmentasyon; oyun içerikleri için hücre tabanlı segmentasyon; belgeler için cümle bazlı segmentasyon gibi seçenekler mevcuttur.
Çeviride Segmentasyondan Nasıl Yararlanılır?
Segmentasyon, bir CAT aracı kapsamında çevirmenin çeviri yaparken daha verimli olmasını sağlayan ideal bir varlıktır. Dil çift, müşteri veya proje için çeviri belleğinin oluşturulması ve düzenlenmesine yönelik bir temel oluşturur. Esas sunduğu fayda ise hâlihazırda çevrilmiş cümleleri ve metinde tekrar eden diğer metin birimleri ararken zamandan tasarruf ettirmesidir.
Segmentasyon, önceden tanımlanan kurallar sistemde ayarlandıktan sonra otomatik bir süreçtir. Ayrıca önceden çevrilmiş belirli birimleri daha sonra yeniden kullanılmaları için ayıkladığından hâlihazırda çevrilmiş içeriklerden yararlanarak müşteriler için maliyetleri azaltır. Ek olarak zamandan tasarruf etmek bir yandan projelerin daha hızlı tamamlanması anlamına gelirken diğer yandan çeviri tutarlılığını ve kalitesini geliştirir. Bu, kullanıcının gelecekteki herhangi bir çeviri projesi için kullanılabilecek projeye özel veya genel bir çeviri belleği oluşturmasına yardımcı olarak gereksiz çeviriyi ortadan kaldırır.